Zbirka vizantijskog, srpskog i evropskog srednjovekovnog novca Narodnog muzeja Srbije ilustruje monetarnu istoriju i cirkulaciju novca na našim prostorima, ali isto tako rasvetljava i mnoga druga istorijska pitanja u periodu od 5. do 15. veka.
Kolekcija vizantijskog novca predstavljena je reprezentativnim fondom pojedinačnih nalaza i ostava, koji preko carskog kovanja u zlatu, srebru i bronzi prati viševekovno novčarstvo vizantijske države, kao i monetarne tokove na centralnom balkanskom prostoru.
Osnivanjem Narodnog muzeja otpočela je i istorija numizmatičke zbirke, u okviru koje je posebna pažnja poklanjana prikupljanju i obradi srpskog srednjovekovnog novca. Prva kovanja srpskih srednjovekovnih vladara, kovana su po uzoru na vizantijski novac i vezuju se za kralja Stefana Radoslava (1228-1234). Jedinstven nalaz kovnice kralja Radoslava u tvrđavi Ras, svojim istorijskim i kulturnim značajem prevazilazi okvire uobičajenih numizmatičkih nalaza i svrstava ga među jedinstvenu građu ne samo srpskog, već i vizantijskog novčarstva.
Prateći uspon i razvoj srpske srednjovekovne države, zbirka obiluje izvanrednim primercima kraljevskog i potom carskog kovanja od vremena Stefana Dušana (1331-1355). Svedoči o promenama druge polovine 14. i prve polovine 15. veka, feudalizaciji novčarstva i opsežnim monetarnim reformama iz perioda Despotovine, kada se uočava i prisustvo brojnog stranog novca.
U zbirci se nalazi i znatan broj srednjovekovnih pečata, među kojima se izdvajaju dve olovne bule Stefana Nemanje (1166-1199), osnivača svetorodne dinastije Nemanjića.
Kustos: Jana Matić
