Zbirka Kosmaj

O zbirci

U zbirci se čuvaju predmeti koji su u muzej dospeli arheološkim istraživanjima kosmajske rudničke oblasti. Najveći deo fundusa potiče sa arheoloških istraživanja nekropole spaljenih pokojnika Gomilice u ataru sela Guberevac. Pohranjivanje terakota Zagrobne Venere (Venus Funeraria-e), tablica prokletih (tabelae defixionvum), kristala u grobove na Gomilicama, spadaju u retke kultove na prostoru Srbije.

Zbirka Kosmaj čuva predmete hronološki opredeljene u period od 1. do 4. veka.

U zbirci se čuvaju predmeti koji su u muzej dospeli arheološkim iskopavanjima i rekognosciranjima kosmajske rudničke oblasti. Najveći deo fundusa potiče sa arheoloških istraživanja nekropole spaljenih pokojnika Gomilice u ataru sela Guberevac. U zbirci se čuvaju i predmeti sa istraživanja stojničkog utvrđenja (Grad, Gradište), Prutena, Purine Čerge, Guberevca, Bučja, nekropole na Rtu, zidanih grobnica- objekata na lokalitetu Reka, Osim posuda, nakita, medicinskih i kozmetičkih instrumenata, rudarskih posuda i alatki, nađeni su fragmenti mozaika, freski i kamene plastike. Pohranjivanje terakota Zagrobne Venere (Venus Funeraria-e), tablica prokletih (tabelae defixionvum), kristala u grobove na Gomilicama spadaju u retke kultove na prostoru Srbije.

Provincija Gornja Mezija (veći deo današnje Srbije), za rimsku Imperiju je provincija ruda. Kosmajski rudnici, pod direktnom carskom upravom, eksploatisani kroz čitav period rimske dominacije, bili su među najznačajnijim po proizvodnji srebronosne rude olova i gvožđa, odakle je Carstvo snabdevano metalima. Centar oblasti, nalazio se u Stojniku (Demessus-u). Istraživanjima je potvrđeno prisustvo stanovništva različitog porekla koje je deportovano iz svih delova carstva za rad u rudnicima i ono koje je migriralo privučeno ekonomskim procvatom Kosmaja.

Kustos: dr Mirjana Glumac, muzejski savetnik

m.glumac@narodnimuzej.rs