O zbirci
Zbirka Đerdap, koja se čuva u Arheološkom muzeju Đerdapa, jedna je od najreprezentativnijih sistematski prikupljenih arheoloških zbirki u Srbiji. Rezultat je višedecenijskih istraživanja regije Gvozdena vrata, tokom kojih su, na više od 45 lokaliteta, otkriveni utvrđenja, utvrde, kule stražare, naselja, putevi i javni spomenici rimske epohe, koji svedoče o izuzetnoj važnosti ovog područja u periodu od 1. do 6. veka.
Odbrambeni sistem rimskog carstva – Limes
Jedna od najvažnijih granica Rimskog carstva nalazila se na Dunavu. Činio ju je niz fortifikacija i vojnih instalacija koje su, prateći prirodan tok reke, formirale severnu utvrđenu granicu (limes), dužine oko 2850 km. Jedan od njenih važnih segmenata čini Mezijski limes, odbrambeni sistem podignut u na granici rimske provincije Gornje Mezije između današnjeg Beograda (Singidunum) i Arčara (Ratiaria) u Bugarskoj. Podatke o vojnim aktivnostima, posebno od kraja 1. i početkom 2. Veka, kada je područje Đerdapa postalo žarište rimskih vojnih operacija i u političkom fokusu Carstva, te o vojnoj arhitekturi i njenim osobenostima tokom vremena, naoružanju i opremi vojnika, promenama u odbrambenoj politici Rimske imperije od kraja 3. veka, ranovizantijskoj obnovi granice u vreme Justinijana u 6. veku, pružaju nam brojni istraženi lokaliteti i predmeti koji se čuvaju u okviru Zbirke Đerdap.
Arheološka istraživanja
Izdvajamo velike celine koje potiču sa istraživanja lokaliteta:
- Boljetin
- Brza Palanka (Egeta)
- Donje Butorke
- Donji Milanovac (Taliata)
- Karataš (Diana)
- Kostol (Pontes/Transdrobeta) sa Trajanovim mostom,
- Mora Vagei
- Porečka Reka
- Ravna (Campsa)
- Saldum
- Tekija (Transdierna)
- Hajdučka Vodenica
- Ušće Slatinske reke
- Čezava (Novae)
Artefakti
Brojni, raznovrsni nalazi od velikog značaja omogućavaju da sagledamo i različite aspekte rimske kulture i života na granici. Alatke, keramičke, metalne i staklene posude, bronzane i keramičke svetiljke, delovi pokućstva, opeke, kameni elementi arhitekture, nakit, rimske bronzane statue i drugi nalazi dragocen su dokument o svakodnevnom životu i komunikaciji rimskih provincija sa svojom maticom, o ekonomskim kontaktima, potrebama koje su se često namirivale nabavkom iz udaljenih radionica, kao i o značajnoj lokalnoj proizvodnji, o elementima elitne rimske kulture, pre svega su pokazatelj običaja, verovanja, ukusa, ali i identiteta pojedinca, staleške i često etničke pripadnosti.
Kustos: Gordana Grabež, viši kustos
g.grabez@narodnimuzej.rs
Pročitajte više