U okviru obeležavanja Godine akademika Vladimira R. Petkovića (1874–1956), istoričara umetnosti i arheologa, a povodom sto pedeset godina od njegovog rođenja, u Galeriji SANU biće priređena izložba pod nazivom „Vladimir R. Petković: Utemeljitelj struke i nauke”, čija je autorka Dubravka Preradović. Izložba će biti otvorena u utorak, 24. septembra, u 19 sati.

Gotovo punih pet decenija – od 1905. godine, kada se, neposredno po povratku sa školovanja u Nemačkoj, zaposlio u Narodnom muzeju, pa do 1954, kada se, kao osamdesetogodišnjak, povukao s mesta upravnika Arheološkog instituta Srpske akademije nauka – Vladimir R. Petković je bez predaha radio na postavljanju čvrstih osnova kulturnih, obrazovnih i naučnih institucija, osnova izgrađenih na visokim principima struke, i sprovodio sistematična, naučno utemeljena istraživanja prvenstveno srednjovekovne umetnosti.

Izložba „Vladimir R. Petković: utemeljitelj struke i nauke” biće priređena u saradnji Srpske akademije nauka i umetnosti i Narodnog muzeja Srbije, dve ugledne, a za Petkovića verovatno i najznačajnije institucije, u čijim je povesnicama ostavio neizbrisiv trag. U Narodnom muzeju nalazi se deo njegove zaostavštine, uglavnom terenske beležnice, rukopisi, isečci iz novina itd. Ova izložba je i prilika da se široj publici približi sadržina kolekcije staklenih ploča koja se čuva u Narodnom muzeju Srbije, o kojoj se Petković starao gotovo tri decenije i koja je važan deo njegove naučne zaostavštine, kao što su to i publikacije u ediciji Spomenici srpski, štampane sredstvima iz Fonda Mihajla Pupina. Takođe, publika će, između ostalog, moći da vidi dosad neizlagane akvarele ornamenata dečanskog živopisa Svetislava Strale, nastale u Dečanima 1922. godine, tokom naučne ekskurzije pod Petkovićevim vođstvom, kao i mapu akvarela koje je između 1906. i 1909. uradio Branko Tanazević prilikom svojih istraživanja srednjovekovnih crkava i manastira.

Mada su početna znanja o dokumentima koji se tiču Petkovićevog života i rada bila izuzetno skromna, istraživanja podstaknuta ovim jubilejom iznedrila su mnogo novih podataka, ponekad iznenađujućih, poput onoga da je pisao stihove ili činjenice da je, pored svih svojih obaveza, našao vremena da s Branislavom Nušićem bude u komisiji za izbor najlepše žene Kraljevine Jugoslavije. Sve rečeno upućuje na to da će se upornim traganjem verovatno pronaći još podataka o ličnosti koja je ovom prigodom dobila odavno zasluženu pažnju. Jednovremeno su ova istraživanja pokazala i u kojoj meri istoriografske studije pružaju obilje novih i važnih podataka i koliko je obiman posao na tom polju što čeka da bude urađen.

Konačno, svi neumorni pregaoci poput Vladimira R. Petkovića, ponekad zaboravljeni ili zanemareni, svojevrsni su svetionici koji nam u našim nedoumicama, životnim i profesionalnim, obasjavaju put i podsećaju na one nepromenljive, univerzalne vrednosti, jednako potrebne u svim vremenima.

 Izložba će trajati do 8. decembra 2024. godine.