Hronološki okviri

Zbirka srpske srednjovekovne i vizantijske umetnosti sadrži umetnička dela i predmete nastale u srednjovekovnoj Srbiji i vizantijskom svetu, u periodu od 7. do 16. veka. Po svom sastavu je najvećim delom istorijsko-umetnička kolekcija, karakteristična po reprezentativnim delima koja pripadaju glavnim tokovima srpske srednjovekovne i vizantijske umetnosti, poreklom često iz zadužbina vladara i crkvenih velikodostojnika.

Artefakti

Monumentalna umetnost predstavljena je arhitektonskom skulpturom (Banjska, Sveti Arhanđeli), i freskama koje svedoče o razvoju umetnosti od početaka srpske države (Đurđevi Stupovi), preko dela iz 13. veka koja čine vrhunac umetnosti istočnohrišćanskog sveta (Gradac), do raznovrsnog slikarstva 16. stoleća (Bogorodica Ljeviška, Žiča, Pećka Patrijaršija, Sveti Arhanđeli).

Većina ikona koja pripada Zbirci datira iz 14. veka, od kojih bi posebno trebalo istaći ohridsku Dvojnu ikonu Bogorodice Odigitrije i Blagovesti. Iz druge polovine 16. veka ističe se Ikona sv. Simeona i sv. Save.

Jedno od najvrednijih kulturnih dobara u Zbirci je Miroslavljevo jevanđelje (kraj 12. veka), koje se od 2005. godine nalazi na UNESCO listi Pamćenje sveta.

Među najznačajnijim predmetima su i emajlne pločice iz manastira Hilandar (11. vek), prsten kraljevića Radoslava (1219-20), prsten kraljice Teodore (do 1322), odežda cara Ivana Aleksandra (1331-71). Zbog raritetnosti trebalo bi pomenuti i sačuvan profani tekstil.

Kustos: Aleksandra Nitić, viši kustos

a.nitic@narodnimuzej.rs