Hronološki okviri
Zbirka antičke numizmatike sastoji se od nekoliko hronoloških i tematskih celina, koje kroz pojedinačne i skupne nalaze grčkog, grčko-ilirskog, varvarskog i rimskog novca prate pojavu i cirkulaciju novca na prostoru centralnog Balkana, od 5. veka pre n. e. do kraja Principata.
Novac grčkih gradova
Najstariji period kovanja predstavljen novcem grčkih gradova, makedonskih i helenističkih vladara, oslikava kontakte stanovništva balkanskog zaleđa s razvijenim monetarnim centrima Grčke i Makedonije. Važna svedočanstva rane monetarne istorije ovog prostora predstavljaju i retka izdanja ilirskog grada-rudnika Damastiona, Pelagije i peonskih kraljeva, kao i novac grčkih jadranskih kolonija i ilirskih kraljeva.
Novac Skordiska
Značajna je kolekcija varvarskog novca, u kojoj dominira novac keltskog plemena Skordiska. Kovan je od kraja 3. veka pre n. e., s prototipom u makedonskom kraljevskom kovanju Filipa II i Aleksandra Makedonskog, koje je imalo glavnu ulogu u monetarizaciji tribalskih ekonomija u unutrašnjosti Balkana.
Rimski novac
Pored brojno zastupljenih drahmi jadranskih gradova Apolonije i Dirahiona iz poslednjih vekova pre n. e., u zbirci preovlađuje rimsko kovanje sa bogatim kolekcijama republikanskog, a posebno carskog novca, kao odraz procesa neposredno pre i po uspostavljanju rimske vlasti. Ona sadrži pojedinačne i skupne nalaze, primerke različitih kovnica, mnoge retke novčane vrste, anonimne kvadranse i rudnički novac emitovan za potrebe rimskih rudničkih teritorija u Iliriku. Veliki značaj zbirci daju primerci imperijalnih antoninijana i kolonijalnih bronzi, kovanih sredinom 3. veka u kovnicama u Viminacijumu (Kostolac), glavnom gradu rimske provincije Gornje Mezije i važnom kovničkom centru Balkana tog doba.
Kustos: dr Adam Crnobrnja, muzejski savetnik
a.crnobrnja@narodnimuzej.rs
Pročitajte više
