O zbirci

Prva dela koja se danas nalaze u Zbirci srpskog slikarstva 18. i 19. veka, dospela su u Narodni muzej ubrzo po njegovom osnivanju. U početku su pretežno prikupljana dela srpskih slikara 19. veka, među kojima je posebno mesto imao Dimitrije Avramović (1815-1855), čijih je trideset i pet slika odlukom mitropolita srpskog Mihaila, 1864. godine, poklonjeno Narodnom muzeju. Deceniju kasnije, prva priznata srpska slikarka Katarina Ivanović (1811-1882), zaveštala je svoja značajna dela Narodnom muzeju, dajući pri tom i znatna novčana sredstva za njihovo održavanje. Za dalji razvoj zbirke bili su od važnosti i pokloni i legati, a poklonodavaca je bilo među samim autorima, običnim građanima, kao i među članovima vladarskih porodica Karađorđević i Obrenović. Do Drugog svetskog rata zbirka se popunjavala i posredstvom Umetničkog odeljenja Ministarstva prosvete i crkvenih dela, a period posle Drugog svetskog rata obeležen je otkupima, novim poklonima i legatima.

U Zbirci se nalazi preko 1.500 dela, velikim delom vrhunskih ostvarenja nacionalnog slikarstva, koja su nastajala za potrebe Srpske pravoslavne crkve ili uticajnih i bogatih pojedinaca, Srba koji su živeli pod austrougarskom vlašću, a u 19. veku i za potrebe tek oformljenog građanskog društva u mladoj Kneževini Srbiji. Pored retkih ostvarenja 18. veka, među kojima posebno mesto imaju Teodor Ilić Češljar i Teodor Kračun, u zbirci se čuvaju dragoceni radovi umetnika 19. veka, poput Konstantina Danila, Nikole Aleksića, Dimitrija Avramovića, Uroša Kneževića, Katarine Ivanović, Stevana Todorovića, Đure Jakšića, Đorđa Krstića. Takođe, i onih autora čiji je stvaralački opus započet u 19, a nastavljen u 20. veku, poput izuzetnih dela Paje Jovanovića ili Uroša Predića, predstavljajući celovit razvoj srpske umetnosti tog perioda.

Vazni datumi u razvoju Zbirke srpskog slikarstva 18-og i 19-og veka NM

Kustos: Petar Petrović, muzejski savetnik

p.petrovic@narodnimuzej.rs